نمونه سوال آزمون فقه
![]()
بسمه تعالی
تذکر:
- ترجمه عبارات نمره ندارد.
- فقط به پنج سوال جواب داده شود و اگر جواب همه سؤالات نوشته شود، جواب آخر حذف خواهد شد.
♦♦♦ «هل اللعب بآلات القمار من دون رهن حرام أم لا؟ قد یقال نعم لصدق القمار علیه و فی الاستدلال نظر لما عن بعض أهل اللغة من أنه الرهن علی اللعب بشیء من الآلات المعروفة، و مجرّد الاستعمال لا یوجب إجراء أحکام المطلقات و لو مع البناء على أصالة الحقیقة فی الاستعمال؛ لقوّة انصرافها إلى الغالب من وجود الرهن فی اللعب بها».
سؤال 1:
الف) قوله: «و مجرّد الاستعمال ... الخ» جواب از چه اشکال مقدری می‌باشد؟ (1)
ب) قوله: «و لو مع البناء على أصالة الحقیقة فی الاستعمال» چه می‌خواهد بگوید؟ (1)
ج) قید «فی الاستعمال» برای احتراز از چه اصالة الحقیقه‌ای می‌باشد؟ (1)
د) حاصل مطلبی که در این قسمت «و مجرّد الاستعمال ... الخ» آمده است، بیان نمائید. (1)
♦♦♦ «مسألة: لو باع من له نصف الدار نصف تلک الدار فإن علم أنه أراد نصفه أو نصف الغیر عمل به و إلا فإن علم أنه لم یقصد بقوله بعتک نصف الدار إلا مفهوم هذا اللفظ ففیه احتمالان حمله على نصفه المملوک له و حمله على النصف المشاع بینه و بین الأجنبی و منشأ الاحتمالین إما تعارض ظاهره النصف أعنی الحصة المشاعة فی مجموع النصفین مع ظهور انصرافه فی مثل المقام من مقامات التصرف إلى نصفه المختص و إن لم یکن له هذا الظهور فی غیر المقام و لذا یحمل الإقرار على الإشاعة کما سیجی‌ء أو مع ظهور إنشاء البیع فی البیع لنفسه لأن بیع مال الغیر لا بد فیه إما من نیة الغیر أو اعتقاد کون المال لنفسه و إما من بنائه على تملکه للمال عدوانا کما فی بیع الغاصب و الکل خلاف المفروض هنا. و مما ذکرنا یظهر الفرق بین ما نحن فیه و بین قول البائع بعت غانما مع کون الاسم مشترکا بین عبده و عبد غیره حیث ادعى فخر الدین الإجماع على انصرافه إلى عبده فقاس علیه ما نحن فیه إذ لیس للفظ المبیع هنا ظهور فی عبد الغیر فیبقى ظهور البیع فی وقوعه لنفس البائع و انصراف لفظ المبیع فی مقام التصرف إلى مال المتصرف سلیمین عن المعارض فیفسر بهما إجمال لفظ المبیع».
سؤال 2:
الف) چرا کلام بایع در صورت سومی که در متن آمده است، حمل می‌شود بر نصف مملوک خودش؟ (2)
ب) وجه فرق بین این مورد و بین اقرار به نصف چه می‌باشد؟ مطلب را طبق متن کاملا توضیح دهید. (2)
سؤال 3:
الف) نظر مرحوم فخر الدین در این مساله و دلیل ایشان را به طور واضح بیان نمائید؟ (2)
ب) جواب مرحوم شیخ انصاری از استدلال مرحوم فخر الدین را کاملا توضیح دهید. (2)
♦♦♦ «مسألة: مبدء هذا الخیار (خیار الحیوان) من حین العقد فلو لم یتفرقا ثلاثة أیام انقضى خیار الحیوان و بقی خیار المجلس لظاهر قوله ع: إن الشرط فی الحیوان ثلاثة أیام و فی غیره حتى یفترقا خلافا للمحکی عن ابن زهرة فجعله من حین التفرق ... ربما یستدل علیه بأصالة عدم ارتفاعه بانقضاء ثلاثة من حین العقد بل أصالة عدم حدوثه قبل انقضاء المجلس و بلزوم اجتماع السببین على مسبب واحد و ما دل على أن تلف الحیوان فی الثلاثة من البائع مع أن التلف فی الخیار المشترک من المشتری و یرد الأصل ظاهر الدلیل مع أنه بالتقریر الثانی مثبت».
سؤال 4:
الف) مراد از دو اصلی که در متن به آن استدلال شده است چیست؟ (2)
ب) کیفیت استدلال به آن دو را در ضمن مثال کاملا توضیح دهید. (2)
سؤال 5:
دلیلی را که در عبارت «ما دل على أن تلف الحیوان ... الخ» آمده است، کاملا توضیح دهید. (4)
سؤال 6:
پاسخی را که مرحوم شیخ انصاری در عبارت «و یرد الأصل ظاهر الدلیل مع أنه بالتقریر الثانی مثبت» بیان فرموده است، کاملا توضیح داده و بیان نمائید مقصود از «ظاهر الدلیل» کدام دلیل است؟ وجه ردّ چیست؟ چرا اصل به تقریر ثانی مثبت می‌باشد؟ (4)
وفقکم الله تعالی